دائو (DAO) چیست؟ ارتباط سازمان خودگردان غیرمتمرکز یا DAO با NFT

راز dao چیست؟ آدمایی که قصد دارند بدون رئیس کار کنند!

اولین باری که کلمه ی " dao" به گوشم خورد، توی یه گروه دوستانه بودیم و یکی داشت با هیجان از یه پروژهٔ جدید ارز دیجیتال حرف می زد. با اطمینان گفت: "این یکی واقعاً انقلابیّه، چون یه  dao هستش." همه ما تقریباً همزمان پرسیدیم: "خب؟  dao چیست؟" و جوابش پر از کلمه های قلمبه سلمبه ای بود که فقط گیجمون تر کرد! اگر شما هم مثل من اون روزها، حس می کنین این کلمه یه رمز و رازِ ناشناخته ست، جای درستی اومدین. بیایین با هم، بدون پیچوندن، بفهمیم واقعاً  dao چیست و چه طوری داره دنیای کار جمعی رو دگرگون می کند.

فکر کنین همیشه از دست رییس ها، مدیران و تصمیم گیری های بالاسری شکایت داشتین. چی میشه  اگر یک روز تصمیم بگیرین یه کار گروهی رو شروع کنین، اما از اول بگین: "قربونِ صدقه! هیچی رئیسی اینجا نداریم. هرکی که تو این کار سهیمه، حق داره نظر بده." این ایدهٔ ساده و زیبا، در واقع همون چیزی ست که بهش می گن سازمان خودگردان غیرمتمرکز یا همون dao. بزارین براتون با یه مثال از زندگی خودم توضیح بدم.

سیستم dao چیست: چطور توی زندگی واقعی به کارمون میان؟

دیگه زمانش رسیده که بدونیم dao چیست و dao مخفف چیست. dao یا همان Decentralized Autonomous Organization به معنی سازمان خودگردان غیرمتمرکز است.فقط یه مفهوم تئوری نیست. همین الانم دارند روش کار و تصمیم گیری هامون رو تغییر میدند. بیایید با هم نگاهی به کاربردی ترین زمینه های استفاده از dao ها بندازیم.

مدیریت پلتفرم های مالی (DeFi)

این روزها کلی بحث در دایره ی dao چیست می چرخد. خیلی از سرویس های مالی غیرمتمرکز توسط dao ها مدیریت می شوند. اینطوری کاربران میتوانند مستقیم توی تصمیم های مهم مشارکت داشته باشند. چیزایی مثل تعیین کارمزدها، اضافه کردن ارزهای جدید به پلتفرم و تقسیم incentives همگی از طریق مکانیزم های حاکمیتی dao انجام میشه.

ساختن جامعه حول محور NFTها

پروژه های NFT موفق از dao ها برای ایجاد جامعه های فعال استفاده میکنند و حول حوزه ی dao چیست می چرخند. دارندگان NFT می توانند در مورد مسائل مهمی مثل:

نحوه خرج کردن بودجه برای توسعه پروژه

برنامه ریزی برای رویداد های آینده

همکاری با پروژه های دیگر

راه اندازی کمپین های بازاریابی تصمیم گیری کنند.

سرمایه گذاری گروهی

dao ها این امکان رو فراهم میکنند که گروهی از افراد با هم روی استارتاپ ها و پروژه های نوپا سرمایه گذاری کنند. این مدل در رابطه با dao چیست به جای تکیه بر تصمیمات تک نفره، از خرد جمعی برای ارزیابی فرصت های سرمایه گذاری استفاده میکنه.

شفافیت در کارهای خیریه

توی حوزه خیریه نیز مسئله dao چیست اهمیت دارد. dao ها یک سطح کاملاً جدیدی از شفافیت رو ارائه می دهند. کمک کنند گان میتوانند:

مسیر کمک های مالی رو دنبال کنند

توی تصمیم گیری برای خرج بودجه مشارکت داشته باشند

از رسیدن کمک ها به دست نیازمندان واقعی مطمئن بشوند

H3: همکاریهای حرفهای

dao های تخصصی این امکان رو به متخصصان حوزه های مختلف میدن تا باهم همکاری کنن. این پلتفرم ها به اعضا اجازه میدن:

دانش و منابعشون رو به اشتراک بذارند

روی پروژه های مشترک کار کنند

شبکه های حرف های ایجاد کنند

این کاربردهای متنوع نشون میده dao ها فقط محدود به حوزه مالی نیستن، بلکه توی زمینه های زیادی که مربوط به موضوع dao چیست هستند نقش دارند مثل نیاز به همکاری و تصمیمگیری جامع، میتونن به کار بیان.

همه ی راه های نو، یه سری دست انداز دارند. داستان  dao چیست هم یک شکست خیلی معروف دارد. حدوداً تو سال ۲۰۱۶، یک پروژه خیلی بزرگ به اسم "The  dao" راه افتاد که قرار بود مثل یه صندوق سرمایه گذاری غیر متمرکز عمل کنه. خیلی از مردم از جمله دوستِ همون دوست من با اشتیاق پول هاشون رو به شکل رمزارز اتریوم به این پروژه دادن. اما متاسفانه، یه مشکل فنی کوچیک توی کدِ برنامه پیدا شد و یه هکر از این فرصت استفاده کرد و مقدار خیلی زیادی از پول رو بیرون کشید!

اون روز، خیلی ها فکر کردن که این  dao چیست؟ فقط یه ایدهٔ شکست خورده ست. اما برعکس، این شکست مثل یه درس بزرگ عمل کرد. به همه ثابت کرد که چرا امنیت و بازبینی کدها اینقدر مهمه. از اون به بعد، توسعه دهنده ها با دقت و وسواس خیلی بیشتری  dao های جدید رو ساختند. بعضی وقتا بهترین درس ها از شکست ها به دست میان.

انواع  dao: فقط مختص سرمایه داران رمزارز نیست!

وقتی مردم می پرسند  dao چیه، اغلب فکر می کنند که فقط مربوط به دنیای crypto است. اما این تصور اشتباه است.  dao ها در انواع و اقسام مختلفی ظهور کرده اند که هر کدام هدف متفاوتی را دنبال می کنند. درک این طیف به درک عمیق تر این که  dao چیست کمک می کند.

۱.  dao های پروتکل (Protocol  daos):

اینها رایج ترین نوع هستند. همان هایی که  ارز دیجیتال dao چیست را تعریف می کنند. مثلاً پروتکل های وام دهی غیرمتمرکز (مانند Aave یا Compound) یا صرافی های غیرمتمرکز (مانند Uniswap یا SushiSwap). دارندگان توکن های این پروتکل ها در مورد مسائل مهمی مانند تغییر نرخ سود، توزیع توکن های جدید یا ادغام با پروتکل های دیگر تصمیم گیری می کنند. این  dao ها اغلب خزانه های بسیار بزرگی دارند که ارزش آنها را در لیست قیمت صرافی ها بسیار حساس می کند.

۲.  dao های سرمایه گذاری (Investment  daos):

اینها شبیه به نسخه ی غیرمتمرکز صندوق های سرمایه گذاری خطر پذیر هستند مثل فری مینت در NFT. اعضا سرمایه خود را جمع می کنند و به طور جمعی در استارتاپ های بلاک چینی، لیست قیمت NFT (مانند Bored Apes) یا سایر دارایی های دیجیتال سرمایه گذاری می کنند. نمونه معروف آن "The LAO" است. عضویت در این  dao ها معمولاً نیاز به سرمایه اولیه بالاتری دارد و قوانین سختگیرانه تری دارد.

۳.  dao های اجتماعی یا انجمن ها (Social/Community  daos):

این نوع برای من از همه جذاب تر است. تمرکز اصلی این  dao ها بر روی گرد هم آوردن افراد با علایق مشترک است، نه لزوماً سود مالی. مثلاً "Friends with Benefits" یک  dao اجتماعی برای علاقه مندان به هنر و فرهنگ وب۳ است. عضویت در آن نیاز به خرید توکن دارد و اعضا به رویدادهای خصوصی، بحث های انجمن و شبکه سازی دسترسی پیدا می کنند. این  dao ها بیشتر شبیه به یک باشگاه خصوصی و نخبه هستند.

۴.  dao های خیریه (Philanthropy DAOs):

این dao ها برای هماهنگی کمک های مالی و نهاد های خیریه غیرمتمرکز طراحی شده اند. به جای اینکه به یک سازمان متمرکز اعتماد کنید که پول شما را به دست نیازمندان برساند، جامعه به طور مستقیم در مورد دریافت کنندگان کمک ها تصمیم گیری می کند. شفافیت کامل بلاک چین تضمین می کند که کمک ها به درستی هزینه می شوند. "Big Green dao" یک نمونه عالی است.

۵.  dao های جمع آوری (Collector DAOs):

اینها توسط علاقه مندان به فروش NFT و هنر دیجیتال ایجاد شده اند. هدف آنها جمع آوری آثار دیجیتال گران قیمت است که خرید آنها برای یک فرد به تنهایی دشوار است. مثلاً  dao یی به نام "Constitution dao" برای خرید یک نسخه کمیاب از قانون اساسی آمریکا تشکیل شد. اگرچه در auction برنده نشد، اما قدرت همکاری جامعه را به جهان نشان داد.

این تنوع نشان می دهد که سازمان خودگردان غیرمتمرکز تنها یک ابزار مالی نیست، بلکه یک قالب جدید برای هر نوع همکاری انسانی است.

چطور می توانیم توی یه dao عضو بشم؟ یه راهنمای دوستانه

خب، حالا که فهمیدیم  dao چیه، شاید براتون سوال بشه که چطور می شود وارد این فضا شد. راستش رو بخواین، منم اولین بار که شنیدم، فکر می کردم خیلی پیچیده ست و مفهوم dao چیست برام گنگ بود. اما وقتی وارد شدم، دیدم آنقدرها هم ترس نداره! معمولاً اولین قدم،برای درک dao چیست پیدا کردن dao ای است که به هدف و فعالیت هایش علاقه مند باشید. مثلاً  اگر عاشق بازار ان اف تی هستین، به دنبال  dao های مربوط به پروژه های NFT بگردین. یا  اگر به سرمایه گذاری علاقه دارین،  dao هایی هستن که مثل یه گروه سرمایه گذاری کار می کنن.

قدم بعدی، معمولاً خرید «توکن حاکمیت» اون  dao است. این توکن رو می توانید از صرافی های معتبر که لیست قیمت انواع ارزها رو دارن تهیه کنید. داشتن این توکن، در واقع مثل داشتن یه سهم از اون شرکتِ بدون رئیسه. به شما حق رأی میده. بعد از خرید توکن،می توانید به انجمن های اون  dao که معمولاً روی پلتفرمی مثل «دیسکورد» یا «فروم های تخصصی» هستند ملحق بشین. اونجا کلی آدم با علاقه های مشابه پیدا می کنید، پیشنهادات مختلف رو می خوانید و  اگر حس کردین یه ایده خوب دارین، خودتون هم می توانید پیشنهاد بدین و برای رأی گرفتن تلاش کنین.

یادم میاد اولین باری که توی یه  dao کوچیک عضو شدم و رایم توی یه تصمیم گیری برای انتخاب طرح لوگوی جدید تأثیر گذاشت، حس خیلی خوبی داشتم. حس می کردم واقعاً بخشی از یه چیز بزرگ ترم. این همون جاذبهٔ اصلی ست: احساس تعلق و تأثیرگذاری.

معنی dao چیست؟ آیا واقعاً همه چیز انقدر رویایی ست؟

dao یعنی یک سازمان دیجیتال روی بلاک چین که قوانینش در قالب کد نوشته شده و اعضا با رأی گیری و مشارکت جمعی آن را اداره می‌کنند. من اینجا نیومدم که بگم  dao ها کامل و بی نقصن و فقط بگم که dao چیست. در کنار همهٔ خوبی هاش، مشکلاتی هم دارن که باید باهاشون روبرو بشیم.

تصمیم گیری کند: فکر کنید برای عوض کردن یه چیز کوچک توی وبسایت، باید نظر هزاران نفر رو پرسید و چند روز منتظر ماند. بعضی وقتا این روند خسته کننده و کم بازده میشه.

سلطهٔ پولدارها: همون طور که گفتم، معمولاً حق رأی به تعداد توکن ها بستگی دارد. این یعنی کسی که پول بیشتری داره، توکن بیشتری می خره و در نتیجه، تاثیرش روی تصمیم ها خیلی بیشتره. این می تواند دموکراسی درونی dao رو به خطر بندازه.

مشکلات قانونی: در روند قانونی داستان dao چیست مشکلاتی وضوح شفافی دارند. تصور کنید یه  dao مرتکب یه اشتباه مالی بشه. از نظر قانونی، مقصر کیست؟ چون هیچ نهاد قانونی به عنوان مسئول معرفی نشده! این یه منطقهٔ خاکستریِ بزرگ  که هنوز در حال شکل گیری است.

پس درست است که  dao ها آیندهٔ هیجان انگیزی دارن، اما هنوز راه درازی در پیش دارند تا به بلوغ کامل برسند.

dao فقط یه تکنولوژی نیست، یه ذهنیت است

برای من، فهمیدن اینکه  dao چیست، فقط یادگیری یک مفهوم تکنولوژی نبود. بلکه درک یه ذهنیت و فلسفهٔ جدید برای کار گروهی بود. سازمان خودگردان غیرمتمرکز یا همان  dao به ما یادآوری می کند که می توانیم بدون نیاز به ساختارهای سلسله مراتبی سنتی، کنار هم جمع شویم و کارهای بزرگ انجام بدیم. این مفهوم dao چیست، چه توی یه پروژه NFT برای ساخت تکنولوژی واقعیت مجازی به کار بره، چه برای مدیریت یک صندوق سرمایه گذاری و چه برای سازماندهی یه کار خیر، در نهایت این موضوع dao چیست حول یک محور می چرخد: قدرت بخشیدن به جامعه.

عضویت و مشارکت در  dao ها برای همه ما به یک کار عادی تبدیل شود، درست مثل اینکه امروز توی یه گروه واتساپی عضو میشویم. تا اون روز، بهترین کار اینه که در مورد dao چیست کنجکاو بمونیم ، یاد بگیریم و اگر دلمون خواست با خرید یه توکن کوچیک، توی یه جامعه ای که دوست داریم، سهیم بشیم. دنیای رمزارز و فناوری های غیر متمرکز پر از فرصت های کشف نشده ست. dao هم یکی از همین فرصت های درخشان است.

ما در آلنداینوست، با اشتیاق به تحولات دنیای dao چیست و NFT چشم دوخته ایم. تیم ما متشکل از علاقه مندان و متخصصانی است که روزانه تلاش می کنند تا تحلیلی دقیق و بی طرفانه از پروژه های نوظهوری مثل dao را در اختیار شما قرار دهند. امیدواریم این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد.